Istnieją jednak dwie zasadnicze różnice między funkcjonowaniem mechanizmu rynkowego a funkcjonowaniem mechnizmu politycznego, jako dwóch sposobów alokacji dóbr – odpowiednio – prywatnych i publicznych.
– 1. Mechanizm rynkowy funkcjonuje w oparciu o bardziej zobiektywizowane, konkretne i mierzalne cele. podczas gdy mechanizm polityczny nie zapewnia obiektywizacji celów publicznych i społecznych. Cele te obciążone są arbitralnością polityków i partii politycznych. Może się zdarzyć, że preferencje wyborców będą niewłaściwie interpretowane. Ponadto jeżeli nawet preferencje wyborców nie znajdują odzwierciedlenia w programach partii politycznych, to nie ma gwarancji, że są to preferencje zgodne z interesem całego społeczeństwa, z interesem długookresowym itd. Nie jest zresztą rzadkością w systemach demokratycznych, że programy zwycięskich sil politycznych zostają po wyborach zarzucone do następnych wyborów.
– 2. Mechanizm rynkowy funkcjonuje tym lepiej dla konsumenta i społeczeństwa, im większa jest konkurencja: tymczasem w przypadku mechanizmu politycznego nadmierna konkurencja, tzn. nadmierna ilość partii politycznych biorących udział w wyborach, może doprowadzić do tak dużej polaryzacji sił politycznych we władzach przedstawicielskich, że nie będą one w stanie podejmować decyzji w sprawach publicznych. Systemy demokratyczne bronią się przed takimi sytuacjami przez odpowiednią konstrukcję ordynacji wyborczej, np. przez ustalenie pewnego progu wejścia do parlamentu (np. 5% głosów ogólnej liczby wyborców). W każdym razie dla sprawnego funkcjonowania mechanizmu politycznego bardziej pożądany jest model konkurencji monopolistycznej (oligopolu), niż model konkurencji doskonałej, tak pożądany w sektorze prywatnym.
Leave a reply