Monthly Archives Lipiec 2017

Finansowe podstawy autonomii władz samorządowych cz. II

Finansowe podstawy działalności władz samorządowych są również uzależnione od możliwości zaciągania pożyczek przez władze samorządowe, tak krótkoterminowych jak i średnio- oraz długoterminowych. Natura procesów gospodarczych i związanych z nimi procesów finansowych jest taka, że przebiegają one nierytmicznie. W kontekście naszych rozważań chodzi o niedostosowanie wpływu środków pieniężnych (np. podatków, subwencji) do potrzeb wydatkowych władz. Zapewnienie bieżącej płynności finansowej władz samorządowych może być osiągane na drodze zaciągania pożyczek (kredytów). W takim przypadku władze samorządowe występują na rynkach pożyczkowych jak każdy inny podmiot gospodarczy, a pożyczki (kredyty) zaciągane są na warunkach konkurencyjnych, co w ostateczności zmniejsza możliwości wydatkowania środków pieniężnych na statutową działalność władz samorządowych. Wynika to z faktu, że część dochodów z podatków, subwencji, z majątku itp. musi być przeznaczona na koszty zaciągania pożyczek. Z tych właśnie względów, a także, aby nie dopuścić do nadmiernego zadłużenia się władz lokalnych, władze państwowe mogą wprowadzić ograniczenia co do poziomu zaciąganych pożyczek (kredytów) w skali roku fiskalnego.

przeczytaj resztę

Dzieje budżetu państwa

Za ważny etap w rozwoju budżetu państwa należy też uznać, dzisiaj nader oczywisty, fakt wiązania procesów gromadzenia dochodów z wydatkami budżetowymi. Ekspansja władzy wykonawczej w dziedzinie nakładania podatków oraz próby jej hamowania przez władze przedstawicielskie postawiły na porządku dziennym sprawę wykorzystania zasobów budżetowych. Prawo do kontroli wydatków wywalczył jako pierwszy parlament angielski w roku 1688 w tzw. „Petition of Rights”.

przeczytaj resztę

Dobro publiczne – dalszy opis

Według kryterium ekonomicznego o tym, czy dobro ma charakter publiczny, czy prywatny decyduje źródło odpłatności. Dobrami publicznymi są te dobra (towary, usługi), które są finansowane przez budżet państwa, budżety samorządowe i inne fundusze publiczne. W takim ujęciu dobra publiczne tworzą konsumpcję zbiorową społeczeństwa, która jest finansowana z funduszy publicznych. Dla odbiorców dóbr publicznych oznacza to, że są one dostarczane bezpłatnie lub za częściową odpłatnością. Ta cecha dóbr publicznych powoduje, że są one przedmiotem ostrych kontrowersji wśród ekonomistów i polityków. Ich źródłem jest to, że iluzoryczna bezpłatność (rozdawanie) dóbr publicznych może prowadzić do marnotrawstwa i nadużyć w gospodarowaniu nimi. Niebezpieczeństwo tych negatywnych zjawisk istnieje zawsze, gdy mamy do czynienia z bezpłatnością: stąd ostra krytyka ze strony zwolenników rynkowego (za pełną odpłatnością) zaspokajania jak największej części potrzeb ludzkich.

przeczytaj resztę

Analiza problemu ciężaru długu publicznego

Zaciąganie długu publicznego jest niewątpliwie korzystne dla podatników, wyłania się tu jednak istotna kwestia, czy korzyść ta dotyczy w jednakowym stopniu wszystkich podatników. Najczęściej odpowiedź na to pytanie jest przecząca, gdyż systemy podatkowe są na ogół skonstruowane w ten sposób, że zawierają progresywne opodatkowanie dochodów, co oznacza, że ograniczenie ekspansji podatkowej państwa i zaciąganie pożyczek może chronić najwyższe dochody przed opodatkowaniem. Druga część odpowiedzi na pytanie, kto doraźnie korzysta z zaciągania pożyczek, wiąże się z kwestią pożyczkodawców, tzn. na jakich warunkach (przymusowo, dobrowolnie, stopa oprocentowania pożyczek itp.) państwo zaciąga dług publiczny.

przeczytaj resztę