Opisane wyżej funkcje finansów publicznych wskazują wyraźnie na ich służebny, instrumentalny charakter. Analizując rolę różnych funduszy publicznych trzeba więc ciągle mieć na uwadze przedmiot finansowania lub – inaczej – cele społeczne, gospodarcze, polityczne i inne, realizowane za pomocą funduszy publicznych.
Jeżeli w sferze finansów rozróżniamy finanse prywatne i finanse publiczne, a w sferze realnej (rzeczowej) występuje sektor gospodarki prywatnej i sektor gospodarki publicznej (lub – w skrócie – sektor publiczny), to pogłębiając nasze rozważania musimy ustalić relacje między sektorem publicznym a finansami publicznymi. Sprecyzowanie tych relacji jest konieczne ze względu na możliwość lepszego zrozumienia treści ekonomicznych, społecznych itp. finansów publicznych, a także ze względu na pewien chaos terminologiczny obserwowany zarówno w literaturze, jak i w praktyce. Niekiedy terminy: finanse publiczne i sektor publiczny są używane zamiennie. Sprzyja temu w sposób naturalny wieloznaczność samego pojęcia państwa, kojarzonego z finansami publicznymi i sektorem publicznym.
W polskojęzycznej literaturze przedmiotu sektor publiczny nie zawsze jest wyraźnie zdefiniowany. R. Domaszewicz np. w sposób pośredni określa to pojęcie stwierdzając: „Działalność aparatu państwowego oraz innych związków publicznoprawnych wchodzących w skład tzw. sektora publicznego wymaga ponoszenia różnego rodzaju wydatków”1. Przyjmując zatem przedmiot wydatków jako kryterium konstytuujące sektor publiczny można stwierdzić, że w jego zakres wchodzą wydatki związane z funkcjami państwa. Ponieważ jednak funkcje państwa są liczne i różne są ich przejawy, kryterium to wcale nie jest ostre. Jeżeli by jednak pozostać przy kryterium wydatków jako metodzie analizy sektora publicznego, to wielce pomocny może okazać się podział wydatków publicznych na:
– 1) wydatki materialne związane z zakupem przez władze publiczne dóbr i usług niezbędnych do spełniania przez nie funkcji statutowych,
– 2) wydatki transferowe nie związane bezpośrednio z ruchem towarów i usług, lecz będące najoczywistszym wyrazem redystrybucji dochodów przez państwo (emerytury, zasiłki, subwencje itp.).
Leave a reply