Za ważny etap w rozwoju budżetu państwa należy też uznać, dzisiaj nader oczywisty, fakt wiązania procesów gromadzenia dochodów z wydatkami budżetowymi. Ekspansja władzy wykonawczej w dziedzinie nakładania podatków oraz próby jej hamowania przez władze przedstawicielskie postawiły na porządku dziennym sprawę wykorzystania zasobów budżetowych. Prawo do kontroli wydatków wywalczył jako pierwszy parlament angielski w roku 1688 w tzw. „Petition of Rights”.
Dzieje budżetu państwa są nader burzliwe, a jego obecny kształt to wynik niekiedy dramatycznych wydarzeń z przeszłości. Historia walki między królem (rządem) a parlamentem obfituje w wiele przykładów. Jednym z nich mogą być okoliczności opublikowania po raz pierwszy w historii budżetu państwa. Było to we Francji w roku 1781, kiedy to generalny dyrektor finansów, J. Necker, usiłując zlikwidować deficyt budżetowy zamierzał, z jednej strony, dokonać reformy podatków, a z drugiej, ukrócić rozrzutność dworu. Opublikowanie budżetu przez J. Neckera było przyczyną usunięcia go ze stanowiska. Na tym nie kończą się jednak burzliwe dzieje tego polityka i finansisty. W roku 1788 w sytuacji kryzysu finansowego J. Necker został ponownie powołany na stanowisko ministra stanu. Podczas pełnienia tej funkcji przyczynił się do zwołania Stanów Generalnych. W roku 1789 J. Necker został oskarżony o przygotowywanie rewolucji i po raz drugi odwołany ze stanowiska. Fakt ten stał się przyczyną oburzenia postępowej opinii publicznej, a także bezpośrednim powodem powstania w Paryżu i opanowania przez uzbrojony lud Bastylii6.
Leave a reply