O ile pojawienie się funkcji socjalnych państwa miało charakter stopniowy, ewolucyjny, o tyle wkroczenie państwa w sferę gospodarki odbyło się gwałtownie. Co prawda, już w okresie merkantylizmu państwo zaczęło wykorzystywać instrumenty fiskalne (cła) do realizacji celów gospodarczych, sprowadzających się do ochrony rynku wewnętrznego i gospodarki przed napływem obcych towarów, rujnujących – jak wówczas myślano – gospodarkę krajową, to jednak ogólnie można stwierdzić, że aż do czasów wielkiego kryzysu gospodarczego z lat 1929-1933 rola państwa w sferze gospodarki była minimalna. Taka postawa państwa wynikała z obowiązującej doktryny gospodarczej, wedle której państwo powinno dystansować się od gospodarki. Kształtowanie się procesów gospodarczych – stosownie do tej doktryny – jest wyłącznie rezultatem działania mechanizmów i praw rynkowych. Wszelkie działania państwa w sferze gospodarki wywoływałyby zakłócenia w funkcjonowaniu tego mechanizmu. Doktrynę tę odrzucono głównie z dwóch powodów:
– negatywnych skutków żywiołowego działania rynku, czego dobitnym dowodem był wspomniany kryzys,
– pojawienia się atrakcyjnej teorii, której autorem był wybitny ekonomista J.M. Keynes.
Leave a reply