Obserwacje i badania dotychczasowego rozwoju potrzeb ludzkich, prowadzone przez różne dyscypliny wiedzy, pozwalają na sformułowanie pewnych prawidłowości. Zwrócę uwagę na te, które są istotne z punktu widzenia finansów publicznych.
Potrzeby ludzkie mają charakter nieograniczony, co oznacza, że na coraz wyższym poziomie rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego pojawiają się nowe rodzaje potrzeb (tzw. prawo stałego wzrostu poziomu potrzeb). Wzrost potrzeb wywołany jest postępem technicznym, organizacyjnym, naukowym, rozwojem twórczości kulturalnej, zmianami politycznymi i ideologicznymi4. Wraz z rozwojem materialnego dobrobytu społeczeństwa wzrasta znaczenie tzw. potrzeb wyższego rzędu (np. potrzeby kulturalne).
O ile zgłaszane przez ludzi potrzeby są nieograniczone, o tyle możliwości ich zaspokajania zawsze są ograniczone. Wynika to z ograniczoności zasobów (ziemi, pracy, kapitału), w oparciu o które można wytworzyć ograniczoną ilość towarów i usług zaspokajających potrzeby ludzkie.
Prawo ograniczonych możliwości zaspokajania potrzeb ludzkich ma charakter względny i ogólny, gdyż w ramach danych zasobów stopień zaspokojenia potrzeb poszczególnych jednostek lub grup społecznych może być istotnie zróżnicowany.
Przyczyny różnego stopnia zaspokajania potrzeb ludzkich są liczne i mają różnorodny charakter. Decydujące jest zachowanie się poszczególnych osób. Chodzi zwłaszcza o: chęć do zdobywania wiedzy i kwalifikacji, chęć do pracy, umiejętność osiągania dochodów, umiejętność gospodarowania dochodami (oszczędzanie, inwestowanie). Innymi słowy, dla stopnia zaspokojenia potrzeb jednostki ważne są przyjęte kryteria wyboru rodzaju i poziomu zaspokajanych potrzeb itd.
Leave a reply