W przedstawionym przykładzie oczywisty jest nie tylko wpływ podatku na cenę oraz popyt, a w konsekwencji podaż dobra A w ujęciu fizycznym, lecz także nadmierne obciążenie podatkowe. Graficznym tego wyrazem jest zaciemnione pole trójkąta GE’E. Wskazuje ono na dwoisty charakter podatku: nałożenie podatku przyniosło, co prawda, państwu dochody (PP’E’G), ale doprowadziło też do zmniejszenia popytu i w konsekwencji ograniczenia produkcji. Dochód państwa został więc okupiony stratą netto, która jest wyrazem nadmiernego obciążenia gospodarki podatkami5.
W przypadku, gdy popyt na dobro A jest mało elastyczny, nałożenie podatku zmniejsza straty netto gospodarki, ale wywołuje szereg innych skutków, gdyż zachowanie się nabywcy jest kształtowane przez sytuację na rynkach szeregu różnych dóbr, jego sytuację dochodową, warunki na rynku pieniężnym i kapitałowym itd.
Pamiętając o tym, że w odniesieniu do rynku zasobów (czynników) produkcji rządzą podobne lub identyczne prawa, jak w stosunku do rynku towarów, usług, pieniądza, kapitału finansowego itd., zwróćmy uwagę na wpływ podatku na alokację zasobów.
Zagadnienie to rozważmy najpierw na przykładzie pracy żywej, pamiętając że alokacja zasobów pracy we współczesnej gospodarce rynkowej nie odbywa się wyłącznie na zasadach wolnej gry sił rynkowych, lecz jest to rynek częściowo zorganizowany i zinstytucjonalizowany (związki zawodowe, związki pracodawców itp.).
Kluczowym problemem związanym z opodatkowaniem pracy żywej, a ściślej z dochodami osiąganymi z tytułu pracy, jest pytanie, czy w przypadku obłożenia np. podatkiem dochodowym płac pracowników, wymuszą oni podwyżki płac na przedsiębiorcach, a ci z kolei czy potrafią przerzucić wzrost kosztów z tytułu płac na ceny produktów i w ostateczności na konsumenta.
Leave a reply