Nie podejmując dyskusji z argumentami zgłaszanymi przez zwolenników i przez przeciwników polityki fiskalnej zauważmy, że w praktyce konieczne jest pragmatyczne, a nie doktrynalne, podejście do instrumentów oddziaływania państwa na gospodarkę. To pragmatyczne podejście oznacza konieczność i możliwość wykorzystania w funkcji stabilizacyjnej gospodarki zarówno instrumentów fiskalnych, jak i monetarnych. W każdym razie posługiwanie się instrumentami fiskalnymi zawsze jest konieczne, tak w odniesieniu do alokacji zasobów w gospodarce, jak i w odniesieniu do redystrybucji dochodów. Jeżeli tak, to rezygnacja z możliwości, jakie tkwią w fiskalnych instrumentach alokacyjnych i redystrybucyjnych w celu wykorzystania ich do stabilizacji gospodarki, byłoby błędem doktrynalnym.
W funkcjonowaniu gospodarki rynkowej podstawowe znaczenie odgrywa popyt indywidualny i popyt łączny (zagregowany). Przy nierównomiernym przebiegu procesów gospodarczych uzależniony on jest od kształtowania się efektywnego popytu pieniężnego na dobra i usługi. Wzrostowa tendencja popytu występuje – co zrozumiałe – w warunkach ekspansji gospodarczej, wzrostu produkcji, spadku bezrobocia, wzrostu dochodów gospodarstw domowych, wzrostu zysków przedsiębiorstw. Występują więc w sumie pozytywne zależności, jednakże dla przebiegu procesów wzrostu charakterystyczne jest, że podlegają one nadmiernemu przyspieszeniu i w pewnym momencie następuje załamanie się pozytywnych tendencji w gospodarce. Załamuje się produkcja, wzrasta bezrobocie, spadają dochody gospodarstw domowych, spadają zyski przedsiębiorstw itd.
Leave a reply