Realizacja wymienionych głównych celów polityki fiskalnej: zaspokojenie popytu władz publicznych na pieniądz, a w konsekwencji realizacja funkcji władz publicznych, jak też wykorzystywanie instrumentów polityki fiskalnej do celów polityki ekonomicznej i społecznej, wymaga dobrze rozwiniętych instytucjonalnych podstaw prowadzenia tej polityki. Chodzi w szczególności o:
– 1) dobrze skonstruowany i rozwinięty system podatkowy,
– 2) skuteczny aparat skarbowy,
– 3) sprawne procedury legislacyjne,
– 4) dobrze rozwinięte instytucje publiczne.
Pamiętanie o tych elementarnych warunkach sprawnego działania polityki fiskalnej jest szczególnie konieczne w krajach wchodzących na drogę posługiwania się instrumentami polityki fiskalnej.
Znaczenia dobrze skonstruowanego systemu podatkowego dla osiągania celów fiskalnych i pozafiskalnych nie trzeba specjalnie argumentować. Od tego, jakie rodzaje podatków stosuje się, zwłaszcza w jakim stopniu stosuje się podatki pośrednie i podatki bezpośrednie, od tego, czy władze publiczne stwarzają preferencje podatkowe dla przedsiębiorstw inwestujących, tworzących nowe miejsca pracy, inwestujących w ochronę środowiska naturalnego itd., zależy stymulacyjne lub hamujące oddziaływanie państwa na aktywność podmiotów. Z kolei budowa skal podatkowych może – o czym już wiemy – wpływać łagodząco na wahania cyklu koniunkturalnego.
Warunkiem skutecznej polityki fiskalnej jest też dobrze zbudowany i sprawnie funkcjonujący aparat skarbowy, który tworzą zarówno jednostki skarbowe wymierzające i egzekwujące należności skarbowe, jak i jednostki kontroli skarbowej. Od działalności aparatu skarbowego zależy nie tylko ile dochodów wpłynie na rachunki władz publicznych, ale też w jakim stopniu obowiązujące podatki są parametrem decyzyjnym dla wszystkich podmiotów gospodarujących oraz czy ciężary podatkowe są rozłożone sprawiedliwie. Należy pamiętać, że aparat skarbowy z natury rzeczy jest narażony na korumpowanie ze strony podatników. Dlatego też w wielu systemach fiskalnych prowadzi się taką politykę kadrową i płacową, która – oprócz ewentualnej odpowiedzialności karnej za uleganie korupcji – zapewnia pracownikom relatywnie wysokie dochody, aby groźba utraty dobrze płatnej pracy skutecznie zniechęcała urzędników skarbowych do korupcji.
Leave a reply