Sprawne procedury legislacyjne dlatego warunkują skuteczność polityki fiskalnej, że polityka ta dotychczas jest prowadzona metodą prób i błędów. Jest oczywiste, że główne zasady tej polityki nie mogą ulegać nadmiernej fluktuacji (do czego zaraz powrócę), ale też zmieniająca się sytuacja w gospodarce i społeczeństwie, w tym sytuacja międzynarodowa, powoduje, że ustalony system podatkowy, system wydatków itd. mogą okazać się niewystarczające do realizacji celów polityki fiskalnej. Wprowadzenie zmian w tym zakresie wymaga zmian w podstawach prawnych. Doświadczenie wielu krajów o rozwiniętej polityce fiskalnej pokazuje, że wprowadzenie zmian do systemu podatkowego, zwiększenie deficytu budżetowego, zwiększenie pewnych wydatków publicznych itp. napotyka ogromne trudności, których pokonanie zabiera wiele czasu. Wszystko to opóźnia skuteczność polityki fiskalnej. Jeżeli nawet uda się przeprowadzić proces legislacyjny związany ze zmianami w polityce fiskalnej, to i tak przez ten czas układ gospodarczy na tyle już się zmienił, że podjęte środki polityki fiskalnej są spóźnione. Ten argument nie może być lekceważony. Jest on zresztą silnie eksponowany przez przeciwników wykorzystywania polityki fiskalnej do interweniowania w gospodarkę. Twierdzą oni, że znacznie łatwiejsze do zastosowania są narzędzia polityki monetarnej, zwłaszcza polityka stóp procentowych banku centralnego oraz polityka kursowa, gdyż ich zastosowanie nie wymaga wiele czasu. Zwolennicy monetarys- tycznego oddziaływania na gospodarkę słusznie podkreślają, że wobec dużej niezależności władz monetarnych od polityki znacznie łatwiej jest posługiwać się tymi narzędziami, niż instrumentami fiskalnymi, które zawsze są poddane procesowi politycznemu.
Warunkiem skutecznej polityki fiskalnej są dobrze rozwinięte, szeroko rozumiane (a więc wykraczające poza omawiane już instytucje skarbowe), instytucje publiczne. Chodzi zwłaszcza o takie instytucje, które pozwalają jak najlepiej wydać publiczne środki pieniężne w celu realizacji zadań władz. Na przykład dobrze rozwinięte biura pośrednictwa pracy umożliwiają walkę z bezrobociem stosując różne dostępne metody. Podobnie jest z instytucjami organizującymi roboty publiczne czy instytucjami organizującymi i nadzorującymi procedury związane z zamówieniami publicznymi.
Współczesne państwo coraz częściej sięga do pośredniego finansowania celów gospodarczych i społecznych. W tym celu ogranicza się bezpośrednie wydatki z budżetu państwa na rzecz zasilania funduszy agencji władz publicznych. Istota tych agencji polega na tym, że z ich środków finansuje się ważne cele, przy czym możliwe jest także udzielanie pożyczek podmiotom gospodarczym, w tym podmiotom prywatnym, a ze środków budżetu państwa – nie. Agencje te udzielają wsparcia finansowego na warunkach znacznie łagodniejszych niż kredyt bankowy, a ponadto istnieje możliwość częściowego lub całkowitego umorzenia pożyczki, o ile cele, na które udzielono pożyczki, zostały zrealizowane.
Leave a reply