Wypracowanie jednoznacznego stanowiska wobec opłat jako źródła dochodów publicznych jest trudne, gdyż w pewnych przypadkach posługiwanie się nimi przez władze jest wyrazem sprawiedliwego rozłożenia ciężarów publicznych. Działalność organów publicznych jak również jednostek sektora publicznego pociąga za sobą koszty, stąd w pewnych przypadkach konieczne jest wiązanie korzyści odnoszonych przez konkretnego obywatela z kosztami świadczenia na jego rzecz. Isntrumentem, którym posługują się władze publiczne, jest właśnie opłata. Jeśli np. wyselekcjonowana grupa osób korzysta z pewnych świadczeń, a nie ma powodu, aby związane z tym koszty ponosiła lokalna zbiorowość czy całe społeczeństwo, to istnieją zarówno ekonomiczne jak i społeczne przesłanki stosowania opłat i w ten sposób zmniejszania ogólnych ciężarów podatkowych. Wiele zależy więc od tego, co jest przedmiotem opłat. Można rozróżnić dwa następujące podstawowe rodzaje opłat stosowanych przez władze publiczne:
– opłaty związane z czynnościami organów władz publicznych,
– opłaty z tytułu usług wytwarzanych przez jednostki sektora publicznego.
Opłaty pierwszego rodzaju są zbliżone w swoim charakterze do podatków, gdyż koszty są minimalne w porównaniu z wysokością opłat. Opłaty drugiego rodzaju są kształtowane najczęściej na poziomie rzeczywistego kosztu świadczenia usługi, z możliwością niewielkiego narzutu (zysku).
Reasumując można stwierdzić, że istnienie opłat w jakiejś mierze nawiązuje do zasady ekwiwalentności, której istota polega na tym, że ciężary publiczne są ponoszone w wysokości odpowiadającej korzyściom osoby ponoszącej te ciężary.
Leave a reply