Przestrzeganie zasady zrównoważenia budżetu należało do podstawowych reguł klasycznej skarbowości. Jakkolwiek zagadnienie zasad budżetowych było już przedmiotem naszych rozważań (rozdział 5), to jednak zasada równoważenia budżetu wymaga – ze względu na kapitalne znaczenie praktyczne – bardziej szczegółowego podejścia.
Zachowanie równowagi budżetowej przez rządy było podstawą ich oceny przez parlament i społeczeństwo. Sytuacja ta zmieniła się od czasu wielkiego kryzysu gospodarczego oraz rozwoju interwencjonizmu państwowego, którego podwaliny stworzył J.M. Keynes. W koncepcji tej państwo powinno posługiwać się dochodami, a zwłaszcza wydatkami w celu oddziaływania na gospodarkę, w szczególności zaś na przebieg cyklu koniunkturalnego. Oznaczało to, że możliwe było występowanie deficytu budżetowego, jeżeli wzrastające wydatki państwa pobudzały gospodarkę, przynosząc większe korzyści niż ujemne skutki związane z wystąpieniem deficytu budżetowego. To silne oddziaływanie wydatków budżetowych jest związane z wystąpieniem efektu mnożnikowego.
Rola mnożnika wiąże się ściśle z zależnością między wydatkami państwa a popytem globalnym zagregowanym oraz wielkością produktu narodowego i dochodu narodowego.
Leave a reply