Do klasycznych podziałów wydatków publicznych należy ich podział ze względu na przeznaczenie na cele bieżące oraz na cele średnio- i długookresowe. W oparciu o to kryterium rozróżnia się:
– wydatki majątkowe.
Ten podział wydatków jest ważny, gdyż na jego podstawie można się zorientować, jaka jest hierarchia potrzeb i/lub preferencje władz publicznych, wyrażana przez kształtowanie proporcji wydatków bieżących i wydatków majątkowych. Między tymi wydatkami występuje poniekąd naturalna sprzeczność, gdyż przy danych środkach publicznych te dwa rodzaje wydatków konkurują ze sobą.
Inny ważny podział wydatków wiąże się z możliwością oddziaływania władz publicznych na wydatkowanie środków. Z tego punktu widzenia dzieli się je na:
– wydatki stałe,
– wydatki zmienne.
Istota tych dwóch rodzajów wydatków zawarta jest w ich nazwie, ale trzeba zaznaczyć, że jakkolwiek podział ten ma klarowne kryterium, to jednak w praktyce napotyka się pewne trudności w jednoznacznym określeniu charakteru wydatków. W krańcowym ujęciu można powiedzieć, że w ogóle nie ma czegoś takiego jak wydatki stałe, skoro alokacja pieniężnych środków publicznych dokonuje się w oparciu o mechanizm administracyjny, a więc na podstawie decyzji gestorów środków. Podejście takie można zaakceptować tylko wówczas, gdy budowanie planu wydatków publicznych dotyczy wyspy dziewiczej. W rzeczywistości jednak wydatki publiczne na nowy rok fiskalny są zdeterminowane zaszłościami, tj. poziomem i strukturą wydatków publicznych w poprzednim roku. Stąd też trudno sobie wyobrazić, że nagle można ograniczyć wydatki na realizację zadań, za które odpowiedzialne są władze publiczne. Należy zresztą pamiętać, że szereg wydatków publicznych jest zdeterminowanych istniejącym prawem (ustawy), stąd władze publiczne, jeśli chciałyby ograniczyć zakres wydatków stałych, musiałyby doprowadzić do zmiany ustaw, co – jak pokazuje praktyka – nie jest ani łatwe, ani szybkie.
Leave a reply