Elementy teorii finansów publicznych i zaleceń względem polityki oraz gospodarki finansowej państwa są zaskakująco dobrze rozwinięte w poglądach kameralistów. Myśl kameralistów, wyrażona zwłaszcza w dziełach
J.G.H. Justiego (1705-1771), przypisywała duże znaczenie gospodarce państwa. Sprowadzało się to nie tylko do polityki protekcjonistycznej realizowanej za pomocą instrumentów finansowych, lecz także do wykorzystywania podatków w funkcji interwencyjnej. Kameraliści dostrzegali wyraźny związek między fiskalną aktywnością państwa a dobrobytem społecznym. Współczesny Justiemu J.F. Pfeiffer twierdził: „Jakość i wielkość potrzeb państwowych oraz wypływających z nich wydatków są rezultatem działalności państwa, które ma na celu podniesienie dobrobytu całego narodu. Znaczenie i wielkość potrzeby państwowej mierzy się korzyścią, wzrostem dochodów, jaki wynika z podatków państwowych”4. Kameraliści zalecali pobieranie podatków nie tam, gdzie można, lecz tam, gdzie trzeba5. Zasługą kameralistów jest także to, że po raz pierwszy postawili kwestię granic wydatków publicznych, a więc i pośrednio granic opodatkowania. Stosownie do ich zaleceń podstawowym kryterium oceny wydatków publicznych musi być ich pozytywny lub negatywny wpływ na gospodarkę.
Szczególnie cenne dla rozwoju teorii finansów publicznych jest wskazanie przez kameralistów jednej z metod budowania budżetu państwa. Ich zdaniem, powinno rozpoczynać się od potrzeb państwa, czyli od wydatków, do których należy dostosowywać dochody. Kameraliści (a ściślej Justi) sformułowali zasadę rocznego sporządzania budżetu.
Leave a reply