Ulgi podatkowe to tylko częściowe ograniczenie ciężaru podatkowego. We współczesnych systemach podatkowych na ogół występują dwa rodzaje ulg:
– ulgi systemowe,
– ulgi zindywidualizowane.
Ulgi systemowe charakteryzują się tym, że są wbudowane w dany podatek jako obowiązujące wszystkie podmioty, które spełniają określone ustawą warunki. Ulgi systemowe są więc ważnym instrumentem polityki fiskalnej (ekonomicznej) państwa, gdyż przez formułowanie warunków uzyskania ulgi państwo wywołuje określone reakcje podatników. Podatnicy znają z góry warunki, po spełnieniu których pojawia się możliwość zmniejszenia ciężarów podatkowych. Ulgi systemowe są więc instrumentem polityki państwa i eliminują woluntaryzm fiskalny państwa.
Woluntaryzm ten pojawiać się może zwłaszcza przy ulgach zindywidualizowanych, o przyznaniu których decyduje organ administracji skarbowej. Fakt stosowania ulg zindywidualizowanych nie jest czymś zdecydowanie nagannym, przeciwnie może być wyrazem racjonalnego fiskalizmu, gdyż w zapisie warunków ulg systemowych, zawartym w danej ustawie, nie sposób przewidzieć wszystkich sytuacji, jakie występują w praktyce. Stąd też władze skarbowe mogą indywidualnie rozważać sytuację danego podatnika i podejmować decyzje korzystne tak dla podatnika, jak i dla władz publicznych. W decyzjach tych musi istnieć wyraźne rozróżnienie między korzyściami doraźnymi i długookresowymi. Problem z ulgami zindywidualizowanymi, podobnie jak i ze zwolnieniami zindywidualizowanymi, zaniechaniami poboru podatków i innych należności wobec władz publicznych, polega na tym, żeby nie były one nadużywane.
Zwyżki podatkowe występują wówczas, gdy dany podmiot płaci wyższy podatek niż to wynika z powszechnie obowiązujących zasad. Zwyżki stosuje się rzadko: mają one charakter wybitnie represyjny. Dla oceny tego elementu techniki podatkowej istotne jest rozpoznanie przyczyn, dla których zostają one wprowadzone w życie.
Leave a reply