O możliwości marnotrawstwa środków publicznych także w ramach gospodarki funduszami celowymi dowodzą doświadczenia wielu krajów, w tym także Polski. (Do kwestii tej powrócę w drugiej części książki, przy okazji charakterystyki polskich fiansów publicznych w okresie transformacji.)
W kontekście funkcji racjonalizacji wydatków publicznych przez tworzenie funduszy celowych musi być wyjaśniona sprawa podatku (opłaty) celowego. Jego istota polega na tym, że dochody osiągane z tego podatku są związane z określonym celem, a wszystko to może dokonywać się w ramach budżetu. Podatek celowy jest więc alternatywną formą dla funduszu celowego i może przejmować wiele funkcji, które są przypisane publicznym funduszom celowym. We współczesnych systemach finansów publicznych podatek celowy nie znajduje szerszego zastosowania, gdyż narusza wykształconą już dobrze zasadę ogólności (ściślej, ogólnego finansowania zadań) budżetu państwa czy budżetu samorządowego. Złamanie tej zasady groziłoby poszufladkowaniem dochodów publicznych i ograniczyłoby możliwości alokacji zasobów publicznych stosownie do zmieniających się warunków gospodarczych, społecznych i politycznych. Z tych właśnie względów częściej stosowanym rozwiązaniem jest tworzenie publicznych funduszy celowych.
Leave a reply