Przed przystąpieniem do omawiania celów polityki fiskalnej trzeba zająć stanowisko wobec zakresu aktywności państwa w tej dziedzinie. W szczególności odrzucam pogląd spotykany niekiedy w literaturze przedmiotu, że polityka fiskalna polega jedynie na gromadzeniu dochodów publicznych i że w jej zakres nie wchodzą wydatki. Podejście takie jest – moim zdaniem błędne. Gdyby się z nim zgodzić, to oznaczałoby to, że gromadzenie dochodów publicznych (głównie budżetowych) jest celem samym w sobie, tymczasem tak na gruncie rozważań teoretycznych, jak i na gruncie praktyki nietrudno jest obalić tę tezę. Gromadzenie dochodów publicznych, ich poziom i struktura są ściśle określone właśnie przez wydatkowanie środków publicznych. Nie rozwijając tego zagadnienia poprzestanę na skonstatowaniu faktu, że polityka fiskalna polega na wykorzystywaniu różnych instrumentów, które służą:
– 1) zaspokojeniu popytu państwa (władz publicznych) na pieniądz (dochody),
– 2) realizacji statutowych zadań władz publicznych za pomocą zgromadzonych środków pieniężnych,
– 3) realizacji celów pozafiskalnych państwa, ale przy wykorzystaniu instrumentów polityki fiskalnej.
Wśród wymienionych ogólnych celów polityki fiskalnej bezwzględny priorytet ma cel fiskalny. Jest on sensem polityki fiskalnej, w tym znaczeniu, że jest podstawowym źródłem zaspokojenia popytu państwa na dochody, gdyż państwo nie jest w stanie dochodów wytwarzać, a jeśli tak, to musi sięgać do dochodów innych podmiotów: instrumenty polityki fiskalnej muszą tu być traktowane jako kluczowe.
Leave a reply