Procesy tworzenia funduszy publicznych (np. z podatków) oraz ich wykorzystywanie (np. zasiłki, renty, emerytury, bezpłatne świadczenia zdrowotne) mają charakter nie tylko gospodarczy, lecz także społeczny. Na przykład analiza interesów grupowych realizowanych za pośrednictwem finansów publicznych, a także wiele innych aspektów funkcjonowania funduszy publicznych jest przedmiotem zainteresowania socjologii.
przeczytaj resztę
Istota mechanizmu przejmowania przez państwo dochodów gospodarstw domowych i przedsiębiorstw stwarza jednak wiele niebezpieczeństw, nie tylko na płaszczyźnie politycznej. Sposób działania państwa w sferze dochodowej, a zwłaszcza arbitralność decyzji fiskalnych, przyjmująca czasami postać woluntaryzmu, przynosi negatywne skutki dla podmiotów, od których państwo przejmuje dochody, jak też dla całej gospodarki narodowej. Sytuacja taka występuje wtedy, gdy interweniowanie państwa w dochody podmiotów prowadzi do recesji czy nawet kryzysu gospodarczego. Metoda pozyskiwania przez państwo dochodów, której istotą nie jest wysiłek ekonomiczny, lecz jedynie administracyjny, stwarza jak gdyby naturalne warunki do nieefektywnego wykorzystywania pieniężnych środków publicznych, marnotrawstwa, a nawet defraudacji funduszy publicznych. W każdym razie działalność państwa w tej dziedzinie musi być poddana szczególnej kontroli. Kontrola ta nie może ograniczać się – co już wiemy – do realizowanych na drodze przymusu dochodów, musi obejmować także kierunki i sposoby ich wydatkowania. Państwo nie gromadzi dochodów tak w ogóle, ale w związku z określonymi celami. Stąd nie można interesować się jedynie dochodową stroną aktywności państwa. Zakres i rodzaje interwencji państwa w dochody gospodarstw domowych i przedsiębiorstw muszą być wiązane z korzyściami, jakich oczekują podmioty pozbawiane części swoich dochodów.
przeczytaj resztę
Na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz obserwacji funkcjonowania budżetu państwa można wymienić następujące jego cechy:
przeczytaj resztę