Zagadnienie „dobrej” polityki fiskalnej państwa od dawna jest przedmiotem rozważań teoretycznych. Godne uwagi są poglądy Adama Krzyżanowskiego, wedle którego: „Istotą dobrej polityki finansowej jest dążenie do zrównoważenia budżetu bez przeciążenia podatkowego, a więc bez inflacji i bez przeciążenia finansowego w innej formie. Budżet zrównoważony kosztem przeciążenia podatkowego jest tylko chwilowo zrównoważony”3.
przeczytaj resztę
Nie jest moim zadaniem poszukiwanie przyczyn i prawidłowości zachodzących między deficytem budżetowym a innymi zjawiskami finansowymi i rzeczowymi (realnymi) w gospodarce Stanów Zjednoczonych. Chodzi o pokazanie strukturalnego charakteru zjawiska i jego skali.
przeczytaj resztę
Rola Banku Anglii w finansowaniu deficytu budżetowego od dawna jest ustalona i zbliżona do roli, jaką pełnią banki centralne w innych krajach o gospodarce rynkowej. Aby wyjaśnić tę rolę, trzeba rozróżnić bieżące oraz średnio- i długoterminowe potrzeby finansowe rządu. Rozróżnienie to jest ważne dlatego, że Bank Anglii bezpośrednio finansuje bieżące potrzeby rządu wtedy, gdy dochody z tytułu podatków nie zapewniają bieżącej płynności finansowej rządu. Finansowanie bieżącego deficytu budżetowego dokonuje się przez zakup od rządu weksli skarbowych, czyli krótkoterminowych instrumentów finansowych, które Bank Anglii sprzedaje przede wszystkim bankom komercyjnym w ramach operacji otwartego rynku. Istoty tych operacji nie będę omawiać. W każdym razie transakcje wekslami skarbowymi dokonywane przez Bank Anglii mają podstawowe znaczenie dla zapewnienia wypłacalności rządu oraz finansowania bieżącego deficytu budżetowego. Bank Anglii występuje tu w roli pożyczkodawcy ostatniej instancji dla rządu. Jest to szczególnie ważne wtedy, gdy inne skarbowe papiery wartościowe (obligacje) są niechętnie nabywane. Sytuacja taka wystąpiła w Wielkiej Brytanii np. w latach 1958-1964, kiedy to londyńskie banki clearingowe radykalnie zredukowały (o ponad 50%) udział państwowych papierów wartościowych w swoich portfelach.
przeczytaj resztę