Deficyt budżetowy to nie tylko formalny, rachunkowy wynik działalności państwa w sferze finansów publicznych, ma on także głęboką treść ekonomiczną. Rozpoznanie treści ekonomicznej deficytu budżetowego jest trudne m.in. z następujących przyczyn:
– 1) okres jednego roku, na który sporządza się zwykle budżet, jest zbyt krótki, żeby ocenić przyczyny zjawiska:
– 2) rok budżetowy na ogół nie przystaje do przebiegu cyklu koniunkturalnego, tymczasem poszczególne fazy cyklu wpływają w różny sposób na dochody i wydatki budżetowe:
– 3) deficyt może dotyczyć budżetów bieżących, majątkowych, zwyczajnych, nadzwyczajnych itp.: wyłania się więc kwestia, jak interpretować ewentualny deficyt poszczególnych rodzajów budżetów i jeszcze ważniejsza sprawa związków między saldami tych budżetów:
– 4) deficyt budżetowy nie może się ograniczać do budżetu państwa (budżetu centralnego): deficyt powinien być odnoszony do całego systemu funduszy publicznych: jest to zrozumiałe, skoro między nimi istnieje system transferów: chodzi w szczególności o transfery między budżetem państwa a budżetami samorządowymi oraz funduszami ubezpieczeń społecznych:
– 5) deficyt budżetowy jest w pewnym stopniu powiązany z polityką monetarną państwa: np. wysoka stopa procentowa ogranicza aktywność gospodarczą, a więc obniża wpływy z tytułu podatków, jednocześnie pożyczki zaciągane przez władze publiczne na rynku kapitałowym mogą pogłębiać nierównowagę budżetową bieżącą i przyszłą – wynika to ze wzrostu kosztów obsługi długu:
– 6) stan budżetu krajowego (funduszy publicznych) pozostaje pod wpływem otoczenia zewnętrznego, wyraża się to m.in. kształtowaniem się kursu waluty krajowej wobec walut obcych: związek ten wynika zarówno z faktu, iż zagraniczne zakupy sektora publicznego (np. broni) finansowane są z budżetu, jak i z faktu, że zadłużenie państwa (budżetu) może mieć charakter zewnętrzny.
Leave a reply