Analizując przesłanki tworzenia funduszy celowych oraz posługiwania się nimi w praktyce można sformułować następujące ich funkcje:
– 1) funkcja alokacji środków publicznych,
– 2) funkcja redystrybucji dochodów w gospodarce i społeczeństwie,
– 3) funkcja mobilizacji środków publicznych,
– 4) funkcja racjonalizacji wydatków publicznych.
Dwie pierwsze funkcje realizowane przez celowe fundusze publiczne są identyczne, jak funkcje realizowane przez budżet państwa, skąd też nie ma potrzeby ich charakteryzowania. Przypomnijmy tylko, że przez celowe fundusze publiczne dokonywana jest alokacja zasobów gospodarczych oraz że w przypadku tej alokacji stosowany jest mechanizm administracyjny. Z faktu tego wynikają określone konsekwencje, w tym także negatywne, takie jak arbitralność, a w krańcowej postaci woluntaryzm decyzji alokacyjnych, marnotrawstwo itp. Redystrybucyjna funkcja funduszy celowych polega na tym, że w wyniku ich działalności następuje ingerencja (przymusowa) w dochody osób i podmiotów gospodarczych, co w konsekwencji powoduje zmiany w proporcjach wykorzystania dochodu narodowego (PK.B). Zmiany te mogą się także dokonywać na podstawie dobrowolnych decyzji, oznaczających rezygnację podmiotów z części dochodów i przekazanie ich na rzecz funduszy celowych, które z kolei wydatkowują je na rzecz innych podmiotów. Z punktu widzenia redystrybucyjnej funkcji publicznych funduszy celowych to, czy dochody gromadzi się w formie przymusowej, czy dobrowolnej ma drugorzędne znaczenie, gdyż każde przejęcie dochodów prowadzi do ich redystrybucji.
Leave a reply