O ile w życiu gospodarczym decyzje podejmuje się na podstawie wymiernego kryterium zysku, co umożliwia porównywanie nakładów w pieniądzu, o tyle w życiu publicznym prowadzenie takiego rachunku jest wielce utrudnione, a wyniki problematyczne. Wyborca głosując łatwiej może podjąć decyzję, jeżeli skutki jego decyzji są porównywalne, tzn. jeżeli dotyczą podobnej treści, np. czy dana wspólnota powinna najpierw budować stadion czy halę sportową. Rzeczywistość zmusza jednak wobec ograniczonych środków publicznych – do podejmowania trudnych decyzji, rozstrzygania takich dylematów, jak np. czy budować przychodnię lekarską czy szkołę.
Dla decyzji publicznych istotne znaczenie ma liczebność głosujących. Wybór w małych grupach, małych wspólnotach, z reguły dotyczy konkretnego zadania. Technologia podejmowania decyzji publicznych w małych grupach jest przedmiotem szczególnego zainteresowania teorii wyboru publicznego. Wynika to stąd, że wyborcy głosując na swoich przedstawicieli w istocie wybierają małe grupy, które podejmują decyzje. Są to: parlament, rady gminne, rady osiedlowe itp. Te z kolei wyłaniają organ wykonawczy, który decyduje o żywotnych interesach wspólnot lokalnych, regionalnych i społeczeństwa.
Z konieczności więc przy podejmowaniu decyzji publicznych stosuje się kryterium kosztów korzyści. O ile jednak przy ustalaniu kosztów można zastosować precyzyjne miary, o tyle pomiar korzyści osiąganych na skutek decyzji publicznych w znacznym stopniu ma charakter jakościowy. Łatwo ustalić nakłady (koszty) niezbędne do zbudowania i funkcjonowania szpitala, trudniej ustalić jakie korzyści – w wymiarze pieniężnym – przyniesie to przedsięwzięcie. Jeszcze gorzej wygląda sprawa przy analizie kosztów i korzyści w takich dziedzinach, jak: obrona narodowa, bezpieczeństwo publiczne, administracja rządowa itp.
Leave a reply