Pierwsze próby interwencjonizmu fiskalnego

Koncepcje liberalne, w tym zwłaszcza odnośnie do wolnego handlu międzynarodowego, zaczęto kwestionować pod koniec XIX wieku. Ich podstawą były znaczne różnice w poziomie rozwoju gospodarczego między różnymi krajami, a zwłaszcza między Anglią a Niemcami. Dla tych ostatnich polityka wolnego handlu była zagrożeniem, stąd pojawiły się silne tendencje protekcjonistyczne, które znalazły teoretyczną podbudowę. W Niemczech, odrzucających zasady ekonomii klasycznej, podkreślano rolę państwa, które powinno – między innymi przez politykę protekcjonistyczną – zapewnić krajowi warunki do akumulacji kapitału i osiągania zysków29.

Niemcy uważa się za kraj, w którym stworzono system nauki o finansach: jego twórcami są: L. von Stein, A. Wagner i A. Schaffie. Inspiracją dla nich był system narodowej ekonomii politycznej Georga Friedricha Lista (1789-1846), w poglądach którego charakterystyczne było uznanie wytwórczego charakteru działalności państwa30. Twórcy systemu nauki o finansach byli również ściśle powiązani ze szkołą historyczną, w tym z W. Röscherem, który także jest autorem dzieła poświęconego nauce finansów31. Pogląd Lista o wytwórczym charakterze działalności państwa znajduje wyraz w teorii Steina, wedle którego działalność państwa nie tylko przyczynia się do odtworzenia funduszy publicznych, lecz także prowadzi do powstania nadwyżki, która powracając do gospodarki powoduje akumulację nowych kapitałów32.

Konieczność szerszej ingerencji państwa w mechanizm rynkowy sformułował nad wyraz jasno wybitny przedstawiciel nauki finansów publicznych, niemiecki ekonomista, Adolf Wagner, w czterotomowym dziele poświęconym nauce finansów33.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>