Do zakresu ubezpieczeń społecznych należą także ubezpieczenia zdrowotne oraz ubezpieczenia na wypadek bezrobocia. Finansowanie świadczeń zdrowotnych może się dokonywać przez system zaopatrzeniowy, który polega na tym, że władze publiczne biorą organizacyjną i finansową odpowiedzialność za ochronę zdrowia. Źródłem finansowania publicznych usług zdrowotnych są podatki wpływające do budżetu państwa i budżetów samorządowych, przy czym podatki te mają charakter ogólny, a nie ceiowy. Wadą tego rozwiązania jest to, że wydatki na ochronę zdrowia są kształtowane w ramach procedury budżetowej, ze wszystkimi pozytywnymi i negatywnymi tego konsekwencjami, z przewagą tych ostatnich. (Sprawa ta będzie jeszcze przedmiotem rozważań.)
Innym rozwiązaniem jest wprowadzenie ubezpieczeń zdrowotnych, których finansowanie opiera się na składkach. Organizacja i finansowanie ubezpieczeń zdrowotnych mogą również być prowadzone przez władze publiczne. Istnieje także możliwość, że jednostki świadczące usługi zdrowotne będą miały charakter zarówno jednostek publicznych jak i jednostek prywatnych, a gromadzone ze składek ubezpieczeniowych fundusze będą alokowane stosownie do wytworzonych usług. Fakt czy usługi te są świadczone przez publiczne, czy przez prywatne jednostki służby zdrowia ma – z tego punktu widzenia – drugorzędne znaczenie. Osoba korzystająca z usług i tak otrzymuje je bezpłatnie, a ściślej, za usługę tę zapłaciła wcześniej pośrednio – płacąc podatek albo płacąc składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Wobec postępu w dziedzinie medycyny – nowoczesne sposoby stawiania diagnozy i prowadzenia terapii, wydłużanie przeciętnego trwania życia – zagwarantowanie przez państwo „bezpłatnych” usług medycznych jest coraz trudniejsze. Państwo mogłoby spełnić tę funkcję, gdyby nieprzerwanie podnosiło podatki lub obowiązkowe składki na ubezpieczenie zdrowotne. Taka działalność państwa prowadziłaby jednak do nadmiernego obciążenia społeczeństwa i gospodarki daninami publicznymi, co zaostrzałoby sprzeczność między celami ekonomicznymi i celami społecznymi, a w szczególności zagrażałoby efektywnemu wykorzystaniu zasobów w gospodarce i naruszałoby podstawy trwałego wzrostu gospodarczego. W tej sytuacji państwo podejmuje próby ograniczenia wydatków na zdrowie. Fundusze publiczne byłyby gromadzone oraz wykorzystywane do finansowania podstawowych świadczeń zdrowotnych, określanych jako gwarantowane usługi zdrowotne. Pozostałe usługi byłyby kupowane w publicznych lub w prywatnych jednostkach służby zdrowia.
Leave a reply