Scharakteryzowane wyżej trzy podstawowe funkcje finansów publicznych powinny skłaniać do sformułowania pytania, czy cele wyznaczane w ramach poszczególnych funkcji są możliwe do zrealizowania. Inaczej mówiąc, na ile cele te są koherentne, a na ile sprzeczne. Pytanie takie jest w pełni uzasadnione. Jeżeli np. państwo będzie nadmiernie rozbudowywać redystrybucję dochodów, to trudno będzie jednocześnie wykorzystywać finanse do pełnienia ich funkcji stabilizacyjnej. Z kolei funkcja stabilizacyjna może pozostawać w sprzeczności z funkcją alokacyjną. Sytuacja taka wystąpi wówczas, gdy cele stabilizacji gospodarki będą uniemożliwiać zgromadzenie odpowiednich dochodów do alokacji dóbr publicznych i dóbr społecznych.
Przykłady te w pełni potwierdzają podniesioną wątpliwość. Należy pamiętać, że wiele instrumentów stosowanych w ramach realizowanych funkcji Finansów publicznych wywołuje różnorakie skutki – pozytywne i negatywne. Państwo (rząd) zawsze stoi więc wobec wielu dylematów. Wybór optymalnego rozwiązania może oznaczać niekiedy wybór „mniejszego zła”. Dylemat władz publicznych może polegać np. na tym: czy wprowadzać progresywne podatki – które spowodują, co prawda, bardziej sprawiedliwy rozkład dochodów w społeczeństwie, ale za to osłabią aktywność gospodarczą podmiotów – czy też sankcjonować nierówności dochodowe – które jednak sprzyjają ogólnemu wzrostowi gospodarczemu.
Nietrudno zauważyć, że dylematów tych nie można rozstrzygnąć abstrahując od rzeczywistości. Są one przedmiotem wyboru państwa (rządu) w konkretnym kraju, w danym czasie, w określonej sytuacji politycznej, społecznej, gospodarczej.
Konkludując można stwierdzić, że pewne sprzeczności między funkcjami finansów publicznych są nieuniknione. Zadaniem państwa jest łagodzenie tych sprzeczności oraz eksponowanie tych funkcji i instrumentów finansowych, które skutecznie realizują konkretne cele społeczne i gospodarcze – takie jak np. ograniczenie bezrobocia, walka z inflacją, równowaga wewnętrzna gospodarki itd. – według określonej w konkretnych warunkach hierarchii.
Leave a reply