Z wymienionych powodów niemal wszystkie nowoczesne systemy podatkowe posługują się wieloma podatkami, z zastrzeżeniem, że nadmierne rozbudowanie systemu podatkowego nie jest wskazane. Na ogół stosuje się następujące zasady12:
– 1) wprowadza się kilka podatków, przy czym trzy lub cztery ich rodzaje stanowią podstawę finansów (funduszy) publicznych:
– 2) sięga się do różnych przedmiotów opodatkowania, tzn. dochodów, wydatków, majątku, nabycia praw majątkowych itp.:
– 3) stosuje się – chociaż w różnych proporcjach w różnych krajach – tak podatki bezpośrednie, jak i pośrednie:
– 4) podatki bezpośrednie wprowadza się dlatego, że są one trudniej przerzucalne i stanowią pewne i systematyczne, choć mniej wydajne źródło dochodów:
– 5) podatki pośrednie są, co prawda, łatwiej przerzucalne, jednakże technika ich poboru czyni z nich wydajne źródło dochodów władz publicznych:
– 6) nadmierne dochody podmiotów gospodarczych ogranicza się przez progresywne skale podatkowe:
– 7) równomierne obciążenie podmiotów realizuje się według ich zdolności dochodowej, co oznacza, że współczesne systemy podatkowe charakteryzuje stosunkowo duży stopień indywidualizacji obciążeń:
– 8) w opodatkowaniu przedsiębiorstw stosowane są skale podatkowe progresywne i degresywne: w związku z przebiegiem cyklu koniunkturalnego ważnym instrumentem podatkowego oddziaływania na gospodarkę są różne ulgi, wakacje i zwolnienia podatkowe:
– 9) podstawowe rodzaje podatków ustala się na szczeblu władz centralnych: wynika to z istotnego znaczenia tego instrumentu dla funkcjonowania przedsiębiorstw (gospodarki) oraz społeczeństwa: nie wyklucza to udziału władz samorządowych w dochodach z tytułu ustalonych centralnie podatków, jak również stosowania w ograniczonym zakresie podatków lokalnych stanowionych przez władze samorządowe:
– 10) z psychologicznego punktu widzenia łatwiej jest zwiększać ciężary podatkowe przez podwyższenie istniejącego już podatku, niż wprowadzenie nowego:
– 11) wśród istniejących już podatków łatwiej jest, z psychologicznego punktu widzenia, zwiększyć ciężary podatkowe za pomocą podatków pośrednich niż bezpośrednich:
– 12) w celu przeciwdziałania oszustwom podatkowym współczesne władze publiczne stosują rozwinięty system kontroli (prewencji) oraz system kar: w celu ograniczenia zjawiska ucieczki przed podatkami władze publiczne dążą – z różnym skutkiem – do uproszczenia systemu podatkowego oraz prowadzenia współpracy międzynarodowej w kwestiach podatkowych, co ma szczególne znaczenie wobec dynamicznego rozwoju stosunków gospodarczych i finansowych między różnymi krajami.
Leave a reply