Możliwości przerzucania podatków pośrednich wyznaczają warunki, które panują na rynku towarów i usług. Prawidłowość jest następująca: im bardziej zmonopolizowany jest rynek, im mniejsza jest elastyczność popytu względem ceny zawierającej podatek, tym większe są możliwości przerzucenia skutków opodatkowania na nabywców (konsumentów). Wiele zależy też od rodzaju tych towarów i usług, na które nakłada się podatek. Jeżeli reakcją nabywcy na nałożenie podatku będzie rezygnacja z zakupu lub istotne ograniczenie ilości zakupionego towaru, to wówczas nie tylko podatek nie zostanie przerzucony, lecz w całości lub w części w ogóle nie zostanie zrealizowany.
Przerzucalność podatków bezpośrednich jest znacznie bardziej utrudniona. Chodzi zwłaszcza o takie podatki, jak podatek od dochodów indywidualnych, podatek od majątku, podatek od spadku, darowizny itp., w przypadku których związek między podatnikiem a państwem jest klarowny.
– przerzucalność w przód,
– przerzucalność wstecz.
Pierwsza z tych metod polega na podnoszeniu cen dla nabywców towarów, aby w ten sposób zrekompensować nałożony na podatnika ciężar. Skuteczność tej metody może być różna, w zależności od warunków panujących na rynku, w tym reakcji obronnych nabywców.
Przerzucalność wstecz polega na próbach wymuszenia obniżki kosztów działalności podatnika przez obniżki płac, obniżki cen nabywanych surowców, obniżki zużycia energii itp. Przerzucanie podatków dokonuje się przez mechanizm rynkowy, ma więc charakter ekonomiczny. Jeżeli jednak mechanizm rynkowy nie daje szansy złagodzenia ciężarów podatkowych, podatnik będzie dążył do ucieczki przed podatkiem. O ile zjawisko przerzucania podatków występuje między podatnikami, o tyle ucieczka przed podatkami jest zjawiskiem, które zachodzi między podatnikami a państwem.
Leave a reply