Techniczne przyczyny ucieczki przed podatkami są związane z wysokim stopniem skomplikowania współczesnych systemów podatkowych. Zjawisko to wywołane jest rozwojem gospodarczym w ogóle, skalą procesów gospodarczych, złożonością stosunków ekonomicznych, różnorodnością zdarzeń gospodarczych itp. Niemałe znaczenie dla skomplikowania systemów podatkowych mają funkcje, które państwo zamierza realizować za pomocą podatków.
Wymienione przykładowe okoliczności powodują, że nie jest możliwe posługiwanie się jednym podatkiem: musi funkcjonować wiele podatków, a ich skonstruowanie wymaga regulacji prawnych o dużym stopniu konkretyzacji. Przykładem mogą być przepisy regulujące takie elementy techniki podatkowej, jak: przychód, dochód, koszt uzyskania dochodu itp. Pomimo intencji prawodawcy, aby jak najściślej określić czynniki kształtujące podatek, zawsze istnieje możliwość interpretacji przepisów na korzyść podatnika, obchodzenia przepisów itd. Innymi słowy, rozbudowany system podatkowy poważnie ogranicza możliwości aparatu skarbowego kontroli i ściągania należnych podatków. Stwarza to podatnikowi okazję do robienia różnych machinacji, w tym w księgach handlowych, ewidencji przychodów, ewidencji kosztów, których ostatecznym celem jest ucieczka przed podatkiem. Ucieczka przed podatkiem może przyjmować dwie podstawowe formy: unikanie podatku,
– oszustwa podatkowe.
Unikanie podatku polega na świadomym powstrzymywaniu się przed dokonywaniem pewnych czynności, które wywołują powstanie stosunku podatkowego, albo na wyszukiwaniu luk w przepisach podatkowych po to, aby w ogóle uniknąć podatku lub zmniejszyć jego ciężary. Przykładem tej sytuacji jest powstrzymywanie się np. od zakupu opodatkowanych dóbr, odmowa przyjęcia spadku itd.
Jak już stwierdziłem, unikaniu podatku sprzyja rozwój międzynarodowych stosunków gospodarczych i społecznych. W aspekcie międzynarodowym unikanie podatków może w szczególności polegać na10:
– unikaniu nałożenia podatku,
– unikaniu uiszczenia podatku.
Oszustwa podatkowe są, jak z samej nazwy wynika, łamaniem prawa i jako takie podlegają karze. Typowymi formami oszustw podatkowych są:
– zatajenie materialne, polegające na ukrywaniu przedmiotów podlegających opodatkowaniu, –
– zatajenie rachunkowe, wyrażające się w niezgodnym ze stanem faktycznym prowadzeniu rachunkowości,
– fałszywe kwalifikowanie, które polega na ukrywaniu rzeczywistej sytuacji prawnej podatnika przez fikcyjną sytuację prawną (np. podstawianie osób, zmiana treści operacji finansowych).
Leave a reply