Category Praktyka

06/07/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Nawet intuicyjnie wiemy, że szczególny sposób gromadzenia środków publicznych nakazuje ich oszczędne wydatkowanie. Pogłębiona refleksja nad tym zagadnieniem skłania jednak do bardziej rozważnego podejścia do oszczędności. W każdym razie nie można bezpośrednio przenosić doświadczeń gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na grunt wydatkowania publicznego. Gdyby bowiem podchodzić do wydatków publicznych nazbyt rygorystycznie, a oszczędność w wydatkowaniu środków traktować jako kryterium podstawowe, to doszlibyśmy do absurdu. Dysponenci środków budżetowych mogliby powstrzymywać się od dokonywania wydatków i w ten sposób osiągać oszczędności, czego skutkiem byłoby niewykonanie zadań, do realizacji których powołane są władze publiczne i na które gromadzi się środki pochodzące z podatków, opłat, ceł itd. Do oszczędności w wydatkach publicznych należy podchodzić w dwóch wymiarach:

06/07/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Agencje publiczne mające osobowość prawną mogą znacznie sprawniej realizować gospodarcze cele państwa i władz samorządowych. Wyraża się to w bardziej efektywnym wykorzystaniu zasobów, gdyż część wydatkowanych środków powraca do agencji, a te, które wydatkowane są definitywnie, są – na ogół – związane z realizowaniem statutowych celów agencji. A oto przykłady celów, dla których powołuje się agencje władz publicznych:

06/05/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Charakteryzując weksle skarbowe dodam jeszcze, że sprzedaje się je z dyskontem od wartości nominalnej, według zasad obowiązujących przy dyskoncie weksli handlowych. Weksle skarbowe są powszechnie wykorzystywane przez rządy wielu krajów, w tym Stanów Zjednoczonych5, Wielkiej Brytanii, Niemiec. W tym ostatnim kraju stosuje się trzydniowy weksel skarbowy, „Schatzwechsel”, oferowany w ciągłej sprzedaży, którego celem jest wchłonięcie nadmiernej ilości pieniądza znajdującego się w obiegu w przypadku, gdy stopy procentowe spadają zbyt szybko. Przyjmuje się zasadę, że stopa procentowa (dyskontowa) od weksli skarbowych jest wyższa niż oficjalna stopa dyskontowa, przy czym jest ona jednak niższa od stopy procentowej obowiązującej przy bieżącym wykupywaniu weksli6.

06/05/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Podstawą opodatkowania jest z reguły wartościowo określony przedmiot opodatkowania. Czasem jednak podstawę opodatkowania wyraża się w jednostkach fizycznych. Przykładem tej ostatniej sytuacji jest podatek od psów albo stosowane dawniej pogłówne.

06/04/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Ze względu na potężne możliwości oddziaływania władz monetarnych i władz fiskalnych na gospodarkę, a także ze względu na to, że działania te mogą być sprzeczne z punktem widzenia realizacji podstawowych celów gospodarki, działalność władz monetarnych oraz działalność władz Fiskalnych powinna być skoordynowana. Teza ta nie podważa autonomii działania władz centralnych, a zwłaszcza banku centralnego, względem władz fiskalnych, które

06/03/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Rysunek 9 jest graficznym obrazem przypadku przeciwnego, w którym zakładamy, że elastyczność podaży dobra A jest sztywna. Oznacza to, że nałożenie podatku nie wywołuje zmiany ceny brutto dobra A, natomiast spada cena netto tego dobra w wielkości odpowiadającej wielkości nałożonego podatku.

05/24/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Funkcja racjonalności wydatkowania środków publicznych przez tworzenie funduszy celowych związana jest także z technikami finansowania. Chodzi w szczególności o:

05/23/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Dla uformowania budżetu państwa kluczowe znaczenie miało coraz wyraźniejsze wraz z upływem czasu zarysowywanie się granic gospodarki publicznej. Proces ten rozpoczął się w XIV wieku we Francji. Stosunkowo wcześnie rozdział taki dokonał się w Polsce: już w 1504 r. podczas obrad Sejmu w Piotrkowie rozdzielono skarb koronny i skarb publiczny.

05/22/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Badania nad programowaniem budżetowym rozpoczęły się po drugiej wojnie światowej w krajach Europy Zachodniej i przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych. Do najbardziej rozwiniętych metod zaliczyć należy3:

05/21/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Ostatni z wymienionych sposobów występuje rzadko. Może przynieść władzom publicznym (państwu) doraźne korzyści w postaci kasacji długów, ale w dłuższej perspektywie obraca się przeciwko państwu. Wyraża się to w podważaniu zaufania do państwa ze strony obywateli i innych podmiotów pożyczających. Repudiacja długów wyrządza jeszcze większe szkody przez to, że narusza podstawy państwa jako instytucji. Odbudowanie zaufania do państwa może potrwać dziesięciolecia.

05/20/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Powróćmy do sprawy racjonalnego fiskalizmu. Z samej nazwy wynika, że fiskalne działanie państwa powinno uwzględniać interesy nie tylko władz publicznych, lecz także podatników. Z zasady tej wypływają wnioski, że aparat skarbowy nie może działać w sposób bezwzględny w tym sensie, że cel fiskalny przesłania inne cele, a także negatywne skutki bezwzględnego egzekwowania należności podatkowych. Sytuację podatnika w gospodarce rynkowej, w ramach której występuje ryzyko i niepewność, mogą charakteryzować m.in. przejściowe trudności finansowe, co uniemożliwia np. terminowe regulowanie zobowiązań podatkowych, lub trwalsze zaleganie z podatkami. Racjonalna działalność władz skarbowych charakteryzuje się analitycznym i zindywidualizowanym podejściem do sytuacji podatnika. W wyniku takiego postępowania skarb państwa niekiedy musi podjąć ryzyko polegające m.in. na częściowym lub definitywnym zaniechaniu poboru zaległości podatkowych, rozłożeniu zaległości podatkowych na raty, umorzeniu karnych odsetek itd. Podobnym narzędziem mogą być ulgi podatkowe przyznawane na podstawie indywidualnych decyzji (ulgi pozasystemowe) władz skarbowych.

05/20/2015, Kategorie  Praktyka | No comments

Sprawne procedury legislacyjne dlatego warunkują skuteczność polityki fiskalnej, że polityka ta dotychczas jest prowadzona metodą prób i błędów. Jest oczywiste, że główne zasady tej polityki nie mogą ulegać nadmiernej fluktuacji (do czego zaraz powrócę), ale też zmieniająca się sytuacja w gospodarce i społeczeństwie, w tym sytuacja międzynarodowa, powoduje, że ustalony system podatkowy, system wydatków itd. mogą okazać się niewystarczające do realizacji celów polityki fiskalnej. Wprowadzenie zmian w tym zakresie wymaga zmian w podstawach prawnych. Doświadczenie wielu krajów o rozwiniętej polityce fiskalnej pokazuje, że wprowadzenie zmian do systemu podatkowego, zwiększenie deficytu budżetowego, zwiększenie pewnych wydatków publicznych itp. napotyka ogromne trudności, których pokonanie zabiera wiele czasu. Wszystko to opóźnia skuteczność polityki fiskalnej. Jeżeli nawet uda się przeprowadzić proces legislacyjny związany ze zmianami w polityce fiskalnej, to i tak przez ten czas układ gospodarczy na tyle już się zmienił, że podjęte środki polityki fiskalnej są spóźnione. Ten argument nie może być lekceważony. Jest on zresztą silnie eksponowany przez przeciwników wykorzystywania polityki fiskalnej do interweniowania w gospodarkę. Twierdzą oni, że znacznie łatwiejsze do zastosowania są narzędzia polityki monetarnej, zwłaszcza polityka stóp procentowych banku centralnego oraz polityka kursowa, gdyż ich zastosowanie nie wymaga wiele czasu. Zwolennicy monetarys- tycznego oddziaływania na gospodarkę słusznie podkreślają, że wobec dużej niezależności władz monetarnych od polityki znacznie łatwiej jest posługiwać się tymi narzędziami, niż instrumentami fiskalnymi, które zawsze są poddane procesowi politycznemu.