Category Teoria

05/15/2015, Kategorie  Teoria | No comments

W teorii skarbowości i budżetu sformułowane zostały zasady, których przestrzeganie w praktyce powinno zapewnić sprawne i racjonalne funkcjonowanie budżetu. Jednakże ilość formułowanych zasad, ich treść i ranga należą – podobnie jak pojęcie budżetu, jego cechy i funkcje – do kwestii spornych. Stąd też problem zasad budżetowych rozpatrujemy przede wszystkim z punktu widzenia próby rozstrzygnięcia istoty tych kontrowersji, nie zaś szczegółowego omawiania wszystkich zasad budżetowych.

05/14/2015, Kategorie  Teoria | No comments

W okresie fizjokratyzmu, którego głównym przedstawicielem był François Quesnay (1694-1774), dominował pogląd, że jedynym źródłem bogactwa i dochodu czystego {produit net) jest rolnictwo, a ściślej ziemia: jedynie praca w rolnictwie ma charakter produkcyjny. Konsekwencją takiego rozumienia gospodarki była koncepcja podatku jedynego, który powinni płacić

05/14/2015, Kategorie  Teoria | No comments

Prawo wzrastających wydatków publicznych, zwane prawem Wagnera, odegrało istotną rolę zarówno w teorii finansów, jak i w doktrynie realizowanej przez rządy krajów zachodnich. Prawo to było uzasadnieniem koncepcji państwa dobrobytu (welfare state), w którym realizowano na szeroką skalę wydatki socjalne, w tym wydatki na ubezpieczenia społeczne. Teoria fiansów publicznych Wagnera przyczyniła się zapewne do rozwoju ubezpieczeń społecznych (zdrowotnych i emerytalnych), w których państwo odegrało kreatywną rolę. Teoria Wagnera niewątpliwie przyczyniła się do rozwoju ubezpieczeń społecznych w Niemczech i w Anglii, stanowiła też teoretyczną podbudowę redystrybucji dochodu narodowego. Wagner zakwestionował więc neutralność polityki podatkowej, głoszoną przez ortodoksyjnych fiskalistów.

05/14/2015, Kategorie  Teoria | No comments

Elementy teorii finansów publicznych i zaleceń względem polityki oraz gospodarki finansowej państwa są zaskakująco dobrze rozwinięte w poglądach kameralistów. Myśl kameralistów, wyrażona zwłaszcza w dziełach

05/13/2015, Kategorie  Teoria | No comments

Rachunek kosztów i korzyści budowy kortu tenisowego przedstawia tablica 1. Zauważmy, że ogólny rachunek kosztów i korzyści jest dodatni, co może być pierwszym podstawowym warunkiem przystąpienia do realizacji przedsięwzięcia. Członkowie wspólnoty zainteresowanej budową kortu przyjęli też zasadę, że będą w jednakowym stopniu partycypować w kosztach projektu, o ile projekt zostanie uchwalony zwykłą większością głosów.

05/12/2015, Kategorie  Teoria | No comments

Konieczność ,,systemowego podejścia” także do dziedzin politycznych, społecznych, ekonomicznych i – co dla nas najważniejsze – zjawisk oraz procesów finansowych jest już powszechnie akceptowana przez teorię systemów3.

05/10/2015, Kategorie  Teoria | No comments

Jednak nie tylko interwencyjno-ratunkowe działania państwa (władz centralnych) przesądzają o szczególnym znaczeniu ich działalności w systemie demokratycznym, w gospodarce rynkowej. Władze państwowe konstytuują gospodarkę rynkową w tym sensie, że określają zasady działania podmiotów rynkowych, precyzują zasady zawierania transakcji, tworzą bezpośrednio lub pośrednio instytucje gwarantujące bezpieczeństwo obrotu pieniężnego, tworzą zasady ubezpieczeń społecznych, tworzą instytucje sprzyjające minimalizacji różnego rodzaju ryzyka itp.

05/10/2015, Kategorie  Teoria | No comments

Szczególnym rodzajem dochodów publicznych są opłaty. W teorii finansów publicznych istotę opłat charakteryzuje się najczęściej porównując je z podatkami. Z komparatystyki tej wynikają zarówno istotne różnice między opłatą a podatkiem, jak i pewne podobieństwa. Zawarte są one także w definicji opłaty.

05/09/2015, Kategorie  Teoria | No comments

Zanim skonkretyzuję kryteria oceny systemu finansów publicznych, którymi będziemy się posługiwać w dalszych rozważaniach, odwołam się do cech, a zarazem kryteriów systemu finansowego w ogóle. Z. Fedorowicz analizując funkcjonowanie systemu finansowego gospodarki wprowadza pojęcie racjonalnego systemu finansowego. Zdaniem cytowanego autora kryteriami racjonalnego systemu finansowego są4:

05/07/2015, Kategorie  Teoria | No comments

O ile w życiu gospodarczym decyzje podejmuje się na podstawie wymiernego kryterium zysku, co umożliwia porównywanie nakładów w pieniądzu, o tyle w życiu publicznym prowadzenie takiego rachunku jest wielce utrudnione, a wyniki problematyczne. Wyborca głosując łatwiej może podjąć decyzję, jeżeli skutki jego decyzji są porównywalne, tzn. jeżeli dotyczą podobnej treści, np. czy dana wspólnota powinna najpierw budować stadion czy halę sportową. Rzeczywistość zmusza jednak wobec ograniczonych środków publicznych – do podejmowania trudnych decyzji, rozstrzygania takich dylematów, jak np. czy budować przychodnię lekarską czy szkołę.

05/06/2015, Kategorie  Teoria | No comments

O możliwościach różnego podejścia do procesów gromadzenia i podziału dochodów budżetowych świadczy m.in. fakt wyodrębniania w teorii a lokacyjnej funkcji budżetu. Z punktu widzenia treści ekonomicznej funkcja ta w pełni pokrywa się z funkcją redystrybucyjną. Pogląd taki wyrażają też