Skup złotych monet jest świetnym biznesem. Jest to zadanie ogólnoświatowe. Monety są bezcenne i można na nie liczyć, bo one dają wiele urozmaicenia w codziennym życiu. Klienci radzą sobie z handlem monetami. Kolekcjonerzy zbierają złote monety z całego świata. Zakup takich monet to wartość dla wielu osób. Dzięki nim można wzbogacić własne zbiory lub wystawić złote monety na sprzedaż. Klienci cieszą się takimi walutami, kolekcjonują złote monety, wiedząc, że jest to podstawa każdego interesu.
przeczytaj resztęCategory Teoria
Decentralizacja finansów publicznych najpełniej dokonuje się przez przeniesienie istotnej części kompetencji, obowiązków i alokacji środków pieniężnych na szczebel lokalny. Wynika to z podkreślonego już faktu, że decyzje finansowe odnośnie do wydatków publicznych podejmują władze publiczne, które z natury rzeczy powinny mieć najlepsze rozeznanie co do potrzeb zbiorowości lokalnych. Ponadto system tworzenia lokalnych zasobów finansowych może mieć wbudowane silne bodźce oddziałujące na władze samorządowe w celu powiększania dochodów przeznaczonych na potrzeby lokalne.
przeczytaj resztę
Ekonomiczny sens wydatków publicznych polega na tym, że w ich wyniku następuje alokacja dóbr, czyli wykorzystanie części produktu krajowego brutto. Wydatki publiczne stanowią więc kluczowy element administracyjnego mechanizmu alokacji zasobów w gospodarce. Mechanizm ten musi współistnieć z rynkowym mechanizmem alokacji zasobów przynajmniej w takim zakresie, w jakim niemożliwe jest zastosowanie mechanizmu rynkowego, a więc w przypadku potrzeb wspólnych, które – ze względu na ich cechy fizyczne – muszą być zaspokojone w sposób kolektywny. W pewnym obszarze istnieje możliwość alternatywnego zastosowania mechanizmu rynkowego albo mechanizmu administracyjnego. Przykładem mogą być usługi zdrowotne i usługi edukacyjne.
przeczytaj resztę
Nie podejmując dyskusji z argumentami zgłaszanymi przez zwolenników i przez przeciwników polityki fiskalnej zauważmy, że w praktyce konieczne jest pragmatyczne, a nie doktrynalne, podejście do instrumentów oddziaływania państwa na gospodarkę. To pragmatyczne podejście oznacza konieczność i możliwość wykorzystania w funkcji stabilizacyjnej gospodarki zarówno instrumentów fiskalnych, jak i monetarnych. W każdym razie posługiwanie się instrumentami fiskalnymi zawsze jest konieczne, tak w odniesieniu do alokacji zasobów w gospodarce, jak i w odniesieniu do redystrybucji dochodów. Jeżeli tak, to rezygnacja z możliwości, jakie tkwią w fiskalnych instrumentach alokacyjnych i redystrybucyjnych w celu wykorzystania ich do stabilizacji gospodarki, byłoby błędem doktrynalnym.
przeczytaj resztę
Finansowe podstawy działalności władz samorządowych są również uzależnione od możliwości zaciągania pożyczek przez władze samorządowe, tak krótkoterminowych jak i średnio- oraz długoterminowych. Natura procesów gospodarczych i związanych z nimi procesów finansowych jest taka, że przebiegają one nierytmicznie. W kontekście naszych rozważań chodzi o niedostosowanie wpływu środków pieniężnych (np. podatków, subwencji) do potrzeb wydatkowych władz. Zapewnienie bieżącej płynności finansowej władz samorządowych może być osiągane na drodze zaciągania pożyczek (kredytów). W takim przypadku władze samorządowe występują na rynkach pożyczkowych jak każdy inny podmiot gospodarczy, a pożyczki (kredyty) zaciągane są na warunkach konkurencyjnych, co w ostateczności zmniejsza możliwości wydatkowania środków pieniężnych na statutową działalność władz samorządowych. Wynika to z faktu, że część dochodów z podatków, subwencji, z majątku itp. musi być przeznaczona na koszty zaciągania pożyczek. Z tych właśnie względów, a także, aby nie dopuścić do nadmiernego zadłużenia się władz lokalnych, władze państwowe mogą wprowadzić ograniczenia co do poziomu zaciąganych pożyczek (kredytów) w skali roku fiskalnego.
przeczytaj resztę
Za ważny etap w rozwoju budżetu państwa należy też uznać, dzisiaj nader oczywisty, fakt wiązania procesów gromadzenia dochodów z wydatkami budżetowymi. Ekspansja władzy wykonawczej w dziedzinie nakładania podatków oraz próby jej hamowania przez władze przedstawicielskie postawiły na porządku dziennym sprawę wykorzystania zasobów budżetowych. Prawo do kontroli wydatków wywalczył jako pierwszy parlament angielski w roku 1688 w tzw. „Petition of Rights”.
przeczytaj resztę
Według kryterium ekonomicznego o tym, czy dobro ma charakter publiczny, czy prywatny decyduje źródło odpłatności. Dobrami publicznymi są te dobra (towary, usługi), które są finansowane przez budżet państwa, budżety samorządowe i inne fundusze publiczne. W takim ujęciu dobra publiczne tworzą konsumpcję zbiorową społeczeństwa, która jest finansowana z funduszy publicznych. Dla odbiorców dóbr publicznych oznacza to, że są one dostarczane bezpłatnie lub za częściową odpłatnością. Ta cecha dóbr publicznych powoduje, że są one przedmiotem ostrych kontrowersji wśród ekonomistów i polityków. Ich źródłem jest to, że iluzoryczna bezpłatność (rozdawanie) dóbr publicznych może prowadzić do marnotrawstwa i nadużyć w gospodarowaniu nimi. Niebezpieczeństwo tych negatywnych zjawisk istnieje zawsze, gdy mamy do czynienia z bezpłatnością: stąd ostra krytyka ze strony zwolenników rynkowego (za pełną odpłatnością) zaspokajania jak największej części potrzeb ludzkich.
przeczytaj resztę
Bank Anglii spełnia funkcję o fundamentalnym znaczeniu – zarządza długiem publicznym. Polega to zwłaszcza na rejestracji długu i administrowaniu nim. Bank dokonuje emisji nowych papierów wartościowych, obsługuje dług w zakresie spłaty odsetek i amortyzacji. Specjalne znaczenie ma działalność Banku przy konwersji pożyczek państwowych, których celem jest zmiana obligacji krótkoterminowych w obligacje długoterminowe. Poprawia to strukturę wewnętrzną długu. Bank prowadzi również operacje odwrotne, polegające na zmianie obligacji długoterminowych na obligacje krótkoterminowe: operacje te określa się mianem funding. Jeżeli nie udaje się zmienić obligacji krótkoterminowych na długoterminowe, może dojść do odmowy finansowania długu publicznego (unfunding) na giełdzie. Operacje państwowymi papierami wartościowymi prowadzi na giełdzie specjalny broker rządowy.
przeczytaj resztę
Jak łatwo zauważyć, wiele z wymienionych zasad budżetowych ma charakter uniwersalny w tym sensie, że wykracza poza ramy budżetu. Są to zasady: gospodarności, operatywności, przejrzystości, realności itp. Stąd też J. Kaleta słusznie zwraca uwagę, że zasady te powinny być respektowane we wszystkich planach finansowych państwa, a nie tylko w budżecie22.
przeczytaj resztę
W chwili przywrócenia równowagi w gospodarce oraz osiągnięcia stanu pełnego zatrudnienia, wydatki publiczne powinny być finansowane z progresywnych podatków dochodowych. Hansen wprowadził więc koncepcję budżetu dynamicznego.
przeczytaj resztę
Wykorzystanie zobiektywizowanych mierników potrzeb jako podstawy alokacji środków publicznych jest ważne także dlatego, że przy kształtowaniu zarówno globalnego poziomu wydatków, jak i ich struktury można sięgnąć do porównań międzynarodowych. Kształtowanie się wydatków publicznych należy rozpatrywać w porównaniu z krajami o zbliżonym poziomie rozwoju gospodarczego i społecznego.
przeczytaj resztę
Wpływami publicznymi byłyby również wpływy z emisji pieniądza skarbowego. Obecnie mają one jednak znaczenie historyczne, gdyż bezpośrednia emisja skarbowa została powszechnie zarzucona, aby zapobiec rozbiciu polityki monetarnej (dualizmowi pieniężnemu).
przeczytaj resztę